Davao del Norte – Paninguha kontra Paningkamot ug halos mosurender na ang mga mag-uuma tungod kay nalumos sa sunod-sunod nga “failure” sa pagpananom ug gulay.
Gipagawas ni Chairwoman Tarcila Egida sa Semong Agro-Forestry Farmers Association (SAFAS), usa ka kapunongan sa mag-uuma’g gulay sulod na sa sobra napulo ka tuig ang “kapait” nga ilang nasinatian.
“Tong miaging COVID, kaingon ko nga kalami na lang gyod ikisi-kisi kay dad-on among gulay didto ipanglabay na lang kay walay buyer, bagsak ang presyo. Unsaon na lang namo? Kaingon mi ing-ani diay, failure. Ma-failure ka sa pananom nimo okay lang pero ma-failure ka nga daghan ang imong abot unya walay buying, makahilak jud ka nga di ka kasabot sa imong gibati. . Mora’g nawad-an man gud mi’g paglaom nga ingon ko di na lang seguro mi mananom kay ma-failure man ta pirme. Unya asa na man ta’g mga financing, hurot jud,” pagawas sa gibati ni SAFAS chairwoman Tarcila Egida.
Tungod sa nasinating COVID-19, gimugna ni Kuya Gob Edwin Jubahib ang KAwsa sa AGrikulturA ug PAnginabuhian sa barangaY kun KAAGAPAY ug mihimog interbensyon nga nakahatag paglaom sa sobra 20 ka mga miembro sa SAFAS aron mobalik sa ilang paningkamot.
Gawas sa peste sa tanom, ilaga, taas nga init ug baha, ang ubos kaayo nga presyo ang numero uno nakawala sa gana sa pagpananom.
“Nagpasalamat gyod mi ni Kuya Gob kay pinaagi sa among Kapitan, gipaabot niya kay Kuya Gob ang among mga problema dire. Mao ni karon nga giaghat pod nako ang akong mga kauban nga mananum na gyod ta kay naa na man ta’y buyer nga ensakto. Pinaagi ni Kuya Gob nakita na gyod niya atong kalisod dire. Mora’g na-challenge na pod mi otro,” matod ni Tarcila.
“Mao na among gipasalamatan kay Kuya Gob sa suporta tanan sa amoa. Kay kaming mga mag-uuma mao na’y ingon nga “paninguha versus paningkamot bisag lisod. Presyo numero uno gyod na siya. . Karon nga naa ang KAAGAPAY, Mao nang dako gyod namong pasalamat kang Kuya Gob kay dugay na namo nang gipangandoy nga suportahan mi sa gobyerno, bahala’g barato suportahan mi sa gobyerno. Class B paliton sa KAAGAPAY,” dugang ni Merly Mahinay, ang sekretaryo sa SAFAS.
Dili pa lang dugay, mitungas ang KAAGAPAY buying team aron paliton ug tig ₱ 20/kilo ang ampalaya, ₱ 15 ang class B; talong ₱ 15/kilo, okra tig ₱ 30 ingon man ang “dynamite” siling kulikot ug kay oversupply ang batong tig ₱ 15/kilo lang kuha ani base sa farm gate price sa Tagum City.
Gawas sa Brgy. Semong, nakabenepisyo sab ang mga vegetable farmers sa Brgys. Gabuyan ug Tiburcia ng wala na maghago ug mogasto aron ibaligya ang ilang gulay sa merkado.
“Dako gyod kaayo ni’g ikatabang sa akong katawhan ilabina sa mga vegetable farmer kay sa niaging mga bulan nga wala pa magsugod ang KAAGAPAY makaingon gyod ko nga perteng luoya kay ubos kaayo ang kumprada sa mga gulay,” pasalamat ni Tiburcia Barangay Kapitan Celso Quilla nga nagtanom sab ug talong.
Ilawom sa KAAGAPAY, ang produktong gulay sa miembro-mag-uuma kuhaon sa ilahang barangay ug bayaran dayon. (davnorpickmo//noyg | OIC Michael Manguhig, RPN DXKT Davao)
