Cebu City – Mamahimong dili madayon ang giplanong construction sa cement manufacturing, pier ug quarry sa lungsod sa Sibonga kung magpadayon ang mga residente sa pagbabag sa mga proyekto gumikan sa impact sa environment ug ubang nga concerns sa lugar.
Gi-kwestyon sa mga residente sa Barangay Sabang, Domingo, Hunyo 19, 2022, ang ubay-ubay nga mga conerns ngadto sa mga representanti sa proponent, Bayan Cement Producers Corp., atol sa gipahigayong public hearing sa covered court sa barangay.
Ang unang gipangutana ngadto sa proponent kung kahatagan ba ug prayoridad ang mga lokal nga mga residente nga makatrabaho sa higayon nga masugdan na ang construction ug operations.
Gipanguta sab ang mga representanti kung mahatag ba kini ug statistics kung pila ka mga residente sa lungsod sa San Fernando ug syudad sa Naga ang nahatagan ug trabaho sa mga suppliers ug cement producer companies nga nag operate sa nahisgutang local government units (LGU).
Sa kasamtangan ang Bayan Cement walay mga planta sa lungsod sa San Fernando ug syudad sa Naga.
Ang data maoy usa sa mga basihan o konsiderasyon sa dili pa ang mga residente sa Sabang modawat o mo reject sa giplanong proyekto sa Bayan Cement.
Binilyon nga proyekto
Gibutyag ni Mark Anthony Genayas, mechanical engineer sa Bayan Cement, nga gibana-banang mobalor ug P10 billion ngadto sa P15 billion ang proyekto, ug gidugang niini nga ang pagsugod sa katukuran mag agad sa desisyon sa mga stakeholders.
Apan dunay obserbasyon nga ang nahitabong public hearing pagka Domingo usa lang ka pormalidad subay sa pamahayag ni Barangay Councilor Edgar Bisorro Anuada nga mo adopt sila ug resolution sa Barangay Council sa labing daling panahon, aron pag aprob sa application sa Bayan Cement ug hangyoon ang Municipal Council nga aprobahan ang mga proyekto sa kompaniya.
Matod ni Anuada nga ang public hearing sa barangay tipik sa lang proseso sa LGU.
Pasalig sa mga representanti
Gipasalig sa mga representanti sa Bayan Cement ngadto sa mga residente nga 80 ngadto sa 90 porsento sa ilang mga empleyado sa proposed projects maga gikan sa ilang local residents basta lang mga kwalipikado kini.
Gipahibaw niini nga ang proseso sa hiring ipahigayon pinaagi sa Municipal Government, ug dili tanang mga trabaho magkinahanglan ug skilled workers o degree holders.
Dunay usa ka membro sa local nga non-government organization, Fe Abiera, nangayo sa mga representanti ug kopya sa ilang Environmental Impact Assesment, public scoping ug mineral production sharing agreement, pagsiguro nga ang kompaniya nakasubay sa lehitimo nga proseso.
Si Abiera, membro sa Unifying Sectoral Response for Environmental Protocols Board of trustees sa Sibonga, mi kwestyon sa conduct sa public hearing pagka Domingo kung nganong ang kompaniya maoy nagpatawag sa maong hearing nga ang barangay man gyud unta.
Apan gipaklaro ni Anuada nga sila ang mipatawag sa public hearing ug dili ang Bayan Cement.
Si Atty Venice Cyrus Rebadomia, corporate legal counsel sa Bayan Cement nagkanayon nga ang barangay maoy mipahibaw nga ipahigayon ang public hearing sa Domingo aron daghan nga mga residente ang maka tambong.
Misanong sab ang legal counsel sa Bayan Cement tungod kay gusto sab nila nga daghang tawo ang maka tambong.
Sigon pa ni Rebadomia nga naka kuha sila ug Environment Compliance Certificate (ECC) gikan sa Department of Environment and Natural Resources.
Naa na karon ang kompaniya sa ilang ikaduhang hugna sa exploration permit sa ilang gi apply gikan sa Mines and Geosciences Bureau (MGB).
Ubang mga concerns
Isip tubag sa mga concerns sa air pollution ug posibling landslde, gilaro ni Lysa Inot-Saramosing, chemical engineer sa Bayan Cement nga ang ilang main business dili pag quarry kundi cement production.
“Kon naa may quarrying mahitabo, ingredients or minerals ra man gyud ang makuha, ” mato ni Saramosing , ug gidugang niini nga dili sila makapahigayon ug quarry operation kung walay permit gikan sa MGB.
Ang cement plant project maka kuha sab sa parti sa Barangay Mangyan ug Candaguit, apan ang labing dakong bahin sa luna nga napalit sa Bayan Cement nahimutang sa Barangay Sabang.
Kung mahinayon ang katukuran sa cement plant, mokabat ang luna ug 16 hektaryas lakip na ang crushing plant, samtang ang production capacity gilantaw nga moabot ug 660,000 million metric tons per year (MTPY) clinker sa Barangay Sabang.
Mokabat ug 410.47 ka hektarya ang total mining area nga dunay quarry extraction rate nga 528,000 MTPY sa limestone sa tulo ka mga barangay.
Ang pier nga anha sab mahimutang sa Barangay Sabang, gitan-aw nga dunay gidak-on nga 2.2 hektaryas.
Gipasalig sa mga representanti sa Bayan Cement nga dili maapektuhan ang mga mangroves kung mahinayon ang construction. (Jhon Tadlip)
(Source: Sabang Barangay Council | Bayan Cement Producers Corp., photos courtesy by Anna Janson Tolibas)